NIEUWE VERPAKKING UIT EVOH-FOLIE VOOR KOFFIE
Colruyt wil zich profileren als een expert op het vlak van koffie. Met de VPI400 verticale vorm-, vul- en sluitmachine van Rovema voor het verpakken van koffiebonen slaagde Colruyt erin om verbeteringen op het vlak van ergonomie en snelheid te combineren met een verhoging van de ‘zichtbare kwaliteit’. De nieuwe verpakking uit EVOH-folie heeft uitstekende barrière eigenschappen en toont de klanten hoe lekker de koffiebonen er uit zien.
Colruyt is een van de enige aanbieders van ongemalen koffiebonen in zakken van 2,5 kilogram. In het verleden maakte Colruyt hiervoor gebruik van transparante PE-zakken die werden gesloten met een twistdraad. Een dergelijke sluiting is niet 100% luchtdicht. Daardoor kunnen de bonen na het afvullen verder ontgassen. Dat is nodig om het ‘opblazen’ van de zak te voorkomen. Vullen en sluiten van deze zakken gebeurde manueel aan een tempo van ongeveer 8 tot 10 zakken per minuut. De verantwoordelijke voor het vullen stond ook in voor het opzetten en vullen van de omdozen en enkele randactiviteiten. Voor het afvullen van de halve kilo zakjes gemalen koffie beschikte Colruyt over een verticale flowpacker. Afgevuld werd in onbedrukte zakjes, op hun beurt verpakt in een ondoorzichtig kartonnen doosje, tegen een tempo van 10 tol 12 zakjes per minuut. Ook deze zakjes werden niet volledig dichtgelast om de bonen de mogelijkheid te geven te ontgassen, zonder gevaar op ‘bolstaan’ van de zak.
AUTOMATISERING
Door de aanschaf van een VPI 400 van Rovema is Colruyt erin geslaagd om het afvullen van beide formaten aanzienlijk te versnellen. Voor de 2,5 kilo’s ligt de snelheid nu op 10 tot 12 zakken, voor de halve kilo’s op 20 tot 25 stuks. ‘Verhoging van de snelheid was echter niet onze eerste bekommernis bij dit project’, stelt arbeidsanalist Jan De Gryze: ‘Belangrijker is de winst op het vlak van ergonomie, kwaliteit, de mogelijkheid om de zakken volledig te sluiten, gebruik van een ventiel, MAP-gas en een betere presentatie van de producten. Bovendien konden we door de automatisering de verantwoordelijkheden van de operator uitbreiden. Hij zorgt nu voor de supervisie van de machine, het vervangen van de folierol, het controleren van de plaatsing van de ventielen, de dosering, het omverpakken, enzovoort.’ De deels transparante verpakking biedt ook de mogelijkheid om beter te communiceren met de klanten door meer informatie, bijvoorbeeld over de eigenschappen van de koffie te geven op de verpakkingen. De zakken worden daarvoor van een etiket voorzien. Voor het afdrukken van informatie is op de voor- en de achterzijde van de zakken voldoende ruimte.
ZICHTBARE KWALITEIT
Samen met de nieuwe machines schakelde Colruyt over op een nieuwe folie. De EVOH-folie is vrij stug en stijf, maar leent zich uitstekend voor het maken van stabiele blokbodemzakken. ‘Zichtbaarheid én kwaliteit zijn verbeterd. Twee vliegen in één klap’, aldus De Gryze. ‘We gebruiken een aluminiumvrije EVOH-barrièrefolie. Die biedt een goede barrière voor zuurstof. De barrière en begassing met stikstof verhindert de oxidatie van de koffiebonen en zorgt voor een langere houdbaarheid en betere bewaring van de aroma’s van de koffiebonen. Ook op het einde van de houdbaarheidsperiode van één jaar is de kwaliteit nog uitstekend. Na begassing met stikstof blijft er gemiddeld 1 % restzuurstof in de zak.’ Na het vullen en begassen worden de 2,5 en 0,5 kilogram zakken door de VPI400 luchtdicht geseald. Door de perfecte afsluiting van de zak stelde zich het probleem van de ontgassing. Dit probleem is opgelost door de zakken te voorzien van een eenwegsknopventiel. Hiermee kunnen de gassen afkomstig van de bonen uit de zakken ontsnappen, zonder gevaar op indringing van lucht van buiten. Volgens De Gryze biedt een knopventiel een hogere bedrijfszekerheid dan een folieventiel. Bij folieventielen is de kans dat ze na afblazen gedeeltelijk open blijven staan groter dan bij knopventielen. Colruyt heeft gekozen voor knopventielen van WIPF. Deze ventielen hebben een goed gedefinieerde relatief lage openingsdruk van ongeveer 10 millibar overdruk, waardoor opblazen van de zakken uitgesloten is. Zij hersluiten bij een druk van 0,5 millibar onderdruk. Het verschil tussen het drukniveau waarbij het ventiel opent en hersluit is minimaal. Daardoor blijft de atmosfeer in de zak onaangetast.
SELECTIE
Bij de VPI400 gebeuren, naast vormen, vullen en sluiten ook alle randoperaties als het ware in de foliebaan. afdrukken van een houdbaarheidsdatum, thermisch inlassen van het ventiel, doorprikken van de folie ter hoogte van het ventiel en etiketteren van de zak. Rovema zorgde voor de integratie van alle operaties in de machine. Het bedrukken van de houdbaarheidsdatum gebeurt met een folieprinter. Instellen van de af te drukken gegevens verloopt via een scherm op de machine. Voor het aanbrengen van het etiket is een aparte baan voorzien. Het etiket zit perfect op de zak zonder blazen of vervormingen. De machine biedt ook de mogelijkheid om een tweede etiket aan te brengen. Voor de selectie van de machine heeft projectingenieur De Gryze een grondig marktonderzoek gedaan. Hij wilde een machine met een concurrentiële prijs, die goed aansloot bij zijn eisen. Rovema kwam daarbij als beste kandidaat uit de bus. Belangrijk bij de keuze voor Rovema was de ervaring van de Duitse machinebouwer niet alleen met het vormen, vullen en sluiten van zakken, maar ook met de integratie van de randoperaties. Rovema is bovendien vertrouwd met het verpakken van koffiebonen.’ Bij de afname heeft Rovema de machine gedemonstreerd in de Duitse vestiging in Fernwald met de door Colruyt gebruikte folie en bonen. De weger was daarbij al boven de machine gemonteerd. Uit deze testen – er werd bijna een volledige big bag verwerkt- bleek dat de machine in de praktijk zou voldoen. De levertermijn, gerekend vanaf de beslissing om in zee te gaan met Rovema tot de ingebruikname bij Colruyt bedroeg minder dan drie maand. De Gryze: ‘Wij verwachten van machines een gemiddelde beschikbaarheid van 98%. Voor deze machine hebben we speciaal de kwaliteit van de sluiting, de restzuurstof en uiteraard de nauwkeurige weging geëvalueerd. Koffie is immers een duur product. Onze eis daarbij was maximaal 2 gram standaarddeviatie bij de halve kilo’s. Voor de 2,5 kilo’s is de afwijking minder dan tien gram. Dat is ruim binnen de E-norm. Dit laatste was voor Rovema een uitdaging. Koffiebonen zijn immers vrij groot en het is een levendig, natuurlijk product.’ Voor het afwegen wordt een tweekops lineaire weger gebruikt. Die wordt gevoed met een trilgoot. Om de vereiste nauwkeurigheid te bereiken, gebeurt er eerst een grofweging en vervolgens een fijnweging. Na het verpakken lopen de zakken over een checkweger van Sartorius. Zakken waarvan het gewicht meer afwijkt dan toegelaten, worden automatisch uit de lijn gestoten. Voornamelijk bij begin of einde van een productiereeks kan het gebeuren dat enkele zakjes uitgestoten worden.
PRESENTATIEPAKJES
Voor het afvullen van kleine presentatieverpakkingen van 50 en 100 gram gemalen koffie heeft Colruyt vorig jaar een VPI 260 van Rovema in gebruik genomen. De VPI 260 werkt met schroefdosering in plaats van weging. Verder is de machine op vrijwel dezelfde principes gebaseerd als de VPI 400. Ook hier wordt gebruik gemaakt van stikstof als MAP-gas. Doordat de verpakkingen een stuk kleiner zijn, ligt ook de snelheid hoger: tot ruim 40 zakjes per minuut. Bij deze machine wordt het ventiel ultrasoon gelast. De Gryze: ‘Het is onze bedoeling met deze machine meer ervaring op te doen met softpacks voor gemalen koffie. Deze machine is immers geschikt voor verpakkingen tot 1500 gram. In tegenstelling tot het afvullen van bonen, moeten we bij gemalen koffie wel goed letten op vervuiling van de las. Door de gasstraal en de druk bij de begassing aan te passen lukt dit wel.’ Op deze machine wordt gebruik gemaakt van een niet doorzichtige gemetalliseerde folie. Bij gemalen koffie is het zien van het product geen troef op het verkooppunt. De koffie wordt gemalen in de branderij. Transport naar de machine gebeurt met vacuüm en graviteit.
KOFFIE-EXPERT
Colruyt wil zich profileren als expert op het vlak van koffie. Bonen worden zelf gebrand. Veel aandacht gaat naar de mengelingen. Voor het branden worden de bonen ontsteend en gereinigd. De productiechef is verantwoordelijke voor de bewaking van de smaak en de kwaliteit. Mengen gebeurt in de branderij. De verschillende mengelingen worden via een bufferbunker naar de afvuller gevoerd. Boven de vuller is een kleine bunker voorzien voor een constante aanvoer van bonen. Een metaaldetector speurt naar metaalverontreinigingen. 300 kilogram is een gemiddelde productiereeks. Voor zakjes van 0,5 kilogram is dat een productie van 30 minuten, voor 2,5 kilogram is het nog minder. Uiteraard probeert men grotere reeksen van dezelfde volumes samen te stellen. Bij verandering van volume moet de vuller immers omgebouwd worden. Dit kost maximaal twee uur.
Bron: Packaging juni 2007